دنيا شناسي

يکي از بهترين و کارآمدترين رشته هاي علوم اسلامي ، دنياشناسي است.

اگر انسان اين واقيعت را بداند که« حب الدنيا راس کل خطيئه» 1 است يعني هر ناگواري و

مصيبتي که دامنگير انسان مي شود به نوعي از وابستگي به دنيا و شاخ و برگ آن است،

در اين صورت شناخت دنيا و مظاهر آن اهميت ويژه اي پيدا مي کند.

در بين بزرگان حضرت علي عليه السلام بيشتر به شناسايي و شناخت دنيا پرداخته است . آن حضرت

 ظاهر و باطن دنيا ، اول و آخر آن را خوب شناخته و بيان فرموده است ؛ لذا نهج البلاغه به خوبي

به بهانه هاي مختلف هويت دنيا و دنيا طلبان را به نمايش گذاشته است .

 در اين جند سطر به سه شاخصه مهم دنيا از زبان حضرت علي عليه السلام  مي پردازيم.

آن حضرت مي فرمايد:« تَغُرُّ وَ تَضُرُّ وَ تَمُرُّ ؛_فريب مي دهد و زيان مي رساند و مي گذرد»2

1- اولين ويژگي و خصوصيت دنيا در نزد کارشناس دنيا ، فريب دهنده بودن آن است.

دنيا چگونه انسان را مي فريبد ؟ روش و ابزار حقه و فريب او چيست؟

از طريق ظواهر پر زرق و برق انسان را مي فريبد ؛ ثروت ها، مقام ها، قدرت ها ، کاخها و....

روکش اين چيز ها لذت بخش و باطن آنها سم مهلک و کشنده است که انسان هاي ناشي و

دنيا طلب مانند کودکاني مي مانند که فقط ظاهر  را مي بيند و از باطن و آينده آن غافل اند.

2- زيان مي ساند (به وسيله بلا و گرفتاري هايش )يعني از طريق ناکامي ها و شکست ها و دردها 

به انسان ضربه مي زند و جيغ انسانهاي غافل را در مي آورد.

تا چشم باز مي کند آثار پيري را بر چهره خود مي بيند ، تازه بر صندلي قدرت تکيه زده حکم مدير جديد از راه مي رسد و...

البته انسان دنيا شناس از همان ابتدا دل به صندلي چرخ دار نبسته و با آمدن مدير جديد هم ناراحت

نيست و شاد هم هست که مسئوليت از دوششششششششششش بر داشته اند.

3- اخرين شاخص دنيا ناپيدار بودنش است به سرعت و شتاب از دوستانش مي گذرد

و آنها را جا مي گذارد فقط هم و غمش باقي مي ماند، طول عمر آن به اندازه يک خواب شيرين است .

سلاطين همه زير خاک دفن شدند فقط کاخ هايشان براي عبرت مانده است.

بعد حضرت در ادامه حديث ادامه مي دهد که خداوند حيفش مي آيد آن را به عنوان پاداش به اوليائش بدهد....

إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ يَرْضَهَا ثَوَاباً لِأَوْلِيَائِهِ وَ لَا عِقَاباً لِأَعْدَائِهِ وَ إِنَّ أَهْلَ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ بَيْنَا هُمْ

حَلُّوا إِذْ صَاحَ بِهِمْ سَائِقُهُمْ فَارْتَحَلُوا
خداوند سبحان (بر اثر حقارت و پستى دنيا) راضى نگشت كه آنرا پاداش دوستان خود و كيفر دشمنانش قرار دهد،

و اهل دنيا مانند كاروانى هستند كه در بين آنكه فرود آمده اند (تا لحظه اى آسوده شده رفع خستگى نمايند)

ناگاه راننده ايشان (جلودارشان) بآنها بانگ زند (: كوچ كنيد كه اينجا جاى استراحت نيست) پس كوچ كنند.

نکته مهم دنيا غير از آسمان و زمين و...است اين امور خلقت خداوند هستند .دنيا دل بستن مظاهر آن و غفلت از ياد خداوند است 

انسان عاقل از آنها براي هدف عالي و آخرتي خود استفاده مي کند.

1- اصول کافى ج 2، ص 130

2-حکمت 415 نهج البلاغه